دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

آثار غیر قرآنی میرزا احمد نیریزی موجود در کتابخانهٔ مجلس
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » میرزا احمد نیریزی(فرزند شمس الدین محمد) »
این نوشته، بخش دوم از مقاله‌‌ی "خطاطان نیریز، از صفویه تا قاجار" به قلم  "محمد امیر جلالی (دانشجوی دورهٔ دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی تهران)" است. برای حفظ امانت‌داری، متن مقاله عیناً ذکر شده است اما به دلیل تنظیم حجم صفحات، مقاله به ۴ قسمت تقطیع شده است. بخش های دیگر این مقاله را اینجاها بیابید: بخش نخست، بخش دوم، بخش سوم و بخش چهارم.       آثار غیر قرآنی میرزا احمد نیریزی موجود در کتابخانهٔ مجلس  نیریزپژوه فرزانه، دکتر محمد...

شرح کتاب المجسطی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
 اصل کتاب المجسطى از بطلمیوس و در علم هیئت است. ابوالعباس نیریزى این کتاب را در اواخر سده سوم هجرى قمرى نوشته است .     ابن‏ ندیم نخستین کسى است که از این اثر گزارش داده و گفته است: «گفته‏ اند که حجاج نیز ترجمه ‏اى از آن دارد، امّا کارى را که نیریزى انجام داده و ثابت آن را اصلاح کرده، بر یک ترجمه قدیمى از تمامى آن کتاب است و اسحاق نیز این کتاب را ترجمه و...

شرح احوال و زندگانی محمد بن علی بن محمد بن علی نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » محمد بن علی بن محمد بن علی نیریزی »
      شیخ محمد نیریزى فرزند ارشد الدین نیریزى بود که پس از پدر بر مسند وعظ و ارشاد تکیه زد.      او به نقاط مختلفى از جمله عراق و حجاز سفر کرد . ظاهرا پس از وفات پدرش در سال 604 ه . ق. جانشین او شد. چنانکه فقیه صائن الدین حسین بن محمد بن سلمان (متوفى 664 ه . ق.)  نقل کرده، وى فردى بکّاء  بود .     با توجه به گفته جنید شیرازى، مبنى بر اینکه او خلوت...

شرح احوال و زندگانی جمال الدین محمود نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » جمال الدین محمود نیریزی(محمود بن محمد بن محمود) »
      جمال الدین محمود بن محمد بن محمود نیریزى، دانشمند و فیلسوف نامدار فارس در سده 9 - 10 ق. / 15 - 16 م. بود.      در تذکره‏ ها و کتب تراجم، بیشتر با نسبت «شیرازى» از او یاد شده  و مؤلّف هفت اقلیم، نام او را ذیل شیراز آورده است.  امّا جمال الدین محمود، خود در مقدّمه آثارش، نسبت نیریزى را در ادامه نامش ذکر کرده است.  علاوه بر آن، بیشتر منابع کتاب شناسى نیز نسبت نیریزى...

زیج کبیر و زیج صغیر (اثر ابوالعباس نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
 از این دو اثر نسخه‏ اى در دست نیست. نخستین کسى که از این دو رساله نام برده، ابن‏ ندیم است . ابوریحان بیرونى نیز در القانون المسعودى و افرادالمقال  از این رساله ‏ها استفاده کرده و در موارد متعدد آنها را مورد استناد قرار داده است.      در کتاب طبقات الامم از زیج کبیر سخن به میان آمده است .     در اینجا بخش هایى از القانون المسعودى را که به زیج ابوالعباس نیریزى استناد کرده، نقل مى‏کنیم:      «مسئله:...

معرفی خاندان شیخ الاسلام
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » خاندان شیخ الاسلام »
 خاندانى از دانشمندان، ادیبان و خوشنویسانِ صاحب نامى که در سده سیزده و چهارده هجرى قمرى در نیریز مى‏ زیسته ‏اند . اصل این خاندان، دارابى است. نیاى بزرگ آنان، میرمحمد صالح دارابى، احتمالاً در اوایل سده سیزده هجرى قمرى از داراب به نیریز هجرت کرد. همچنان که در فارس نامه ناصرى آمده: «میرمحمدصالح دارابى از قصبه داراب جلاى وطن نموده، وارد نیریز گردید و بساط فضل‏ گسترى را گسترانیده، متوطن گردید و از نسل او سلسله‏ اى...

شرح احوال و زندگانی ابوالفضل نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالفضل نیریزی(فرزند مظفرالدین ابوالخیر) »
     ابوالفضل فرزند مظفرالدین ابوالخیر نیریزى، عالم، فقیه، متکلم و مدّرسِ فارس که درسده 6 و 7 ه . ق. مى ‏زیسته است.      آگاهى ما درباره زندگانى و آثار او مبتنى است بر گزارش کوتاه و اندکى که مؤلّف شدالازار فى حطّ الاوزار عن زوّار المزار، به دست داده و دیگران یعنى مؤلف تذکره هزار مزار و مؤلّف فارسنامه ناصرى نیز آن را تکرار کرده‏ اند.      ابوالفضل، جهت کسبِ علم و دانش به نقاط مختلف، از جمله حجاز...

تفسیر کتاب الاربعه (اثر ابوالعباس نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
 نخستین بار در فهرست ابن ‏ندیم و تاریخ ‏الحکماء قفطى از آن یاد شده است . بغدادى در هدیه العارفین آن را تفسیر الکتب الاربعه خوانده است . این کتاب را ابراهیم بن صلت به عربى ترجمه و حنین بن اسحاق آن را اصلاح کرد و پس از آن شروح مختلفى بر آن نوشتند که از جمله آن شروح، شرح ابوالعباس نیریزى بود . از این کتاب، اثرى در دست نیست....

شرح احوال و زندگانی میر شهاب الدین نیریزی(به همراه شجره نامه)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » میر شهاب الدین نیریزی »
     میرشهاب ‏الدین نیریزى فرزند نورالدین، فیلسوف فاضل، عالم عارف، فقیه و خوشنویس توانا که در سده 13 و اوایل سده 14 ه . ق. مى‏زیسته است. وى از نوادگان سیدقطب‏الدین نیریزى، عارف و عالم مشهور سلسله ذهبیه بود. شجره‏نامه او به خط خودش در بخش پیوست این کتاب آورده شده است. در برخى منابع، از او با عنوان «سید شهاب الدین شیرازى» یاد شده است .     القاب و عناوین بسیارى به وى نسبت داده‏اند و او را،...

توضیح آثار میرزا احمد نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » میرزا احمد نیریزی(فرزند شمس الدین محمد) » آثار میرزا احمد نیریزی »
  گفته‏ اند که میرزا احمد 99 تا 120 قرآن، 77 صحیفه سجادیه و تعداد بسیارى ادعیه، مرقع و قطعه کتابت کرده است . سنگلاخ در تذکره خود از مشاهده 120 قرآنِ وى سخن به میان آورده  و میرزاحبیب خراسانى نیز گفته است: «کسى به اندازه او کلام قدیم [ قرآن ] ننوشته است ». برخى از تذکره‏ نگاران معاصر نیز به تبع سنگلاخ، آثار او را از حدّ فزون دانسته اند . هر چند آثار بسیارى از...